krasnoludy

legolas

piszemy o krasnoludach

legolas

Krasnolud, krzat (ang. dwarf) - gatunek istot pojawiający się często w mitologiach (np. nordyckiej) oraz w literaturze, filmach i grach fantasy.

W fantasy krasnoludy są zazwyczaj przedstawiani jako niższe od człowieka, silne, krępe i dobrze umięśnione humanoidy, pierwotnie żyjące w kopalniach (zazwyczaj złota). W boju najchętniej używają toporów i zawsze noszą długie brody, najczęściej splecione w fantazyjne warkocze. Krasnoludy spotykane w literaturze są zazwyczaj płci męskiej - o kobietach-krasnoludach rzadko się wspomina.

W większości książek fantasy krasnoludy są rasą bardzo tajemniczą. Bronią swoich sekretów, czasem utajniając nawet swoją mowę tak, by była niezrozumiała dla innych. Są też bardzo honorowe.

Równie często kojarzone są jednak ze stereotypem barbarzyńskiego wojownika, który nie stroni od alkoholu i innych używek. Są również wspaniałymi kowalami i rzemieślnikami.Spis treści

Krasnoludowie u różnych autorów
Zależnie od świata i autora krasnoludowie przedstawiani są w nieco odmienny sposób.

U J.R.R. Tolkiena są oni jedną z ras zamieszkujących Śródziemie. W przeciwieństwie do innych ras, którym życie dał Eru, krasnoludowie zostali stworzeni przez jednego z Valarów - Aulego. Powstali ze skał i minerałów z wnętrza Ziemi i posiadają ich charakterystyczne cechy - są twarde i silne. Krasnoludzkie kobiety są nieliczne (z imienia wymieniona została tylko jedna z nich - Dís) i z punktu widzenia innych ras nie różnią się wyglądem zewnętrznym od mężczyzn.

W Świecie Dysku Terry'ego Pratchetta obie płcie również są nieodróżniane i często mylone, a kobiety prowadzą identyczny tryb życia jak mężczyźni. Jeśli chodzi o ich charakter, to mimo że w domach (kopalniach macierzystych) prowadzą przykładny górniczo-pracowniczy tryb życia, po przeprowadzce do miast zaczynają przez cały czas nosić kolczugi (oraz dwuręczne topory). Najgorszą obrazą dla krasnoluda Świata Dysku jest nazwanie go ozdobą ogrodową. Ulubioną pieśnią krasnoludów jest ta o złocie, składa się ona z jednego wyrazu: "złoto" powtarzanego wiele razy, często przez wiele godzin. Największym krasnoludem (urodzonym przez adopcję) Świata Dysku jest Marchewa Żelaznywładsson.

Krasnoludowie w Świecie Dysku dzielą się na 2 grupy, te z Miedzianki (Ramtopy i okolice) oraz te z Ūberwaldu - dokładnie jest to opisane w Piątym Elefancie.

W świecie Warhammera krasnoludowie zamieszkują głównie górskie twierdze, z których część upadła pod naporem Chaosu, orków czy skavenów. Są bardzo twardymi wojownikami, zawsze dotrzymującymi słowa, a honor jest dla nich bardzo ważny (tak samo jak złoto).

W grze fabularnej Dungeons & Dragons schemat rasy nie odbiega zbytnio od przedstawionego w utworach J. R. R. Tolkiena.

Czasami spotyka się półkrasnoludy - mieszańce krasnoludów i ludzi (np. w zbiorze opowiadań J. Piekary Ani słowa prawdy, w świecie MUDa Laca).

Tłumaczenia nazwy

Maria Skibniewska, pierwsza tłumaczka książek Tolkiena, jako pierwsza użyła zgrubienia krasnolud, jako że jej zdaniem słowo to bardziej pasowało do poważnych i wojowniczych, choć niższych od ludzi Tolkienowskich dwarves, niż krasnoludek, wyraz kojarzący się z maleńkimi, słabymi i zabawnymi istotkami.

Do czasów przekładu Skibniewskiej jako określenia krasnoluda (np. w librettach oper Richarda Wagnera) najczęściej używano słowa "karzeł".

Inny tłumacz dzieł Tolkiena, Jerzy Łoziński, użył na określenie tej wojowniczej rasy słowa krzat, argumentując, iż by nazwać ang. "dwarves" krasnoludami, musieliby oni nosić czerwone (ros. krasny) czapeczki, (tolkienowskim Khazad bliżej było do hełmu niżeli czerwonej czapeczki) którym swoją nazwę zawdzięczają krasnoludki, nazwał je jednak krzatami, nie skrzatami, ponieważ te kojarzą się podobnie jak krasnoludki.